Phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam trong kỷ nguyên số

Thực trạng thương mại điện tử ở Việt Nam

Những năm gần đây, thương mại điện tử tại Việt Nam đã khẳng định vai trò quan trọng trong nền kinh tế số quốc gia. Giai đoạn 2016 - 2020, thương mại điện tử ở Việt Nam duy trì mức tăng trưởng trung bình 24%/năm, đạt doanh thu bán lẻ 11,8 tỷ USD vào năm 2020, chiếm 5,5% tổng doanh thu bán lẻ cả nước. Số lượng người tiêu dùng trực tuyến ước đạt 49 triệu người, với giá trị mua sắm trung bình mỗi người 240 USD. Giai đoạn 2021 - 2024, trước ảnh hưởng nghiêm trọng của đại dịch COVID-19, thương mại điện tử ở Việt Nam là lĩnh vực duy nhất ghi nhận mức tăng trưởng hai con số, đạt 18%/năm. Năm 2024, thương mại điện tử của Việt Nam xếp thứ 3 về quy mô thị trường ở khu vực Đông Nam Á với doanh thu đạt 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023. Trong đó, quy mô bán lẻ trực tuyến đạt 17,3 tỷ USD, chiếm khoảng 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước. Phần lớn giá trị giao dịch đến từ bốn nhóm ngành hàng chủ lực: thời trang và phụ kiện, FMCG (chăm sóc mẹ và bé, thực phẩm đồ uống, chăm sóc nhà cửa, chăm sóc cá nhân, sản phẩm từ sữa), điện gia dụng và công nghệ, sắc đẹp. Doanh thu từ các gian hàng chính hãng trên các sàn thương mại điện tử gia tăng đáng kể. Các thương hiệu uy tín trong thị trường bán lẻ truyền thống nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ người tiêu dùng.

Hiện nay, tỷ lệ dân số Việt Nam tham gia thương mại điện tử đạt trên 60%, giá trị mua sắm trung bình khoảng 400 USD/người/năm. Với tỷ trọng chiếm 2/3 giá trị của nền kinh tế số, thương mại điện tử Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế là một trong những kênh bán lẻ quan trọng nhất, với sức mua tiếp tục ghi nhận tăng trưởng hai con số vững chắc. Việt Nam nằm trong số 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới.

Thông qua sự phát triển của thương mại điện tử, số lượng website và ứng dụng di động thương mại điện tử bán hàng đã tăng từ 3.470 nền tảng vào năm 2014 lên 53.949 nền tảng vào năm 2024 (tăng khoảng 15,6 lần trong 10 năm). Trong đó, sàn giao dịch thương mại điện tử (marketplace) vẫn chiếm vị trí nổi bật. Các nền tảng thương mại điện tử lớn như Shopee, Lazada, Tiki và Sendo tiếp tục dẫn đầu, chiếm lĩnh phần lớn thị phần nhờ khả năng cung cấp sản phẩm đa dạng, giá cả cạnh tranh và dịch vụ vận chuyển nhanh chóng. Cùng với đó, TikTok Shop nổi lên như một xu hướng mới khi kết hợp giữa yếu tố mạng xã hội và mua sắm trực tuyến. Tổng doanh thu của 5 sàn thương mại điện tử lớn nhất (Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki và Sendo) trong năm 2024 đạt 318,9 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng 37,36% so với năm 2023. Đồng thời, tổng sản lượng tiêu thụ cũng đạt 3,421 triệu sản phẩm, tăng mạnh 50,76%.

Sức mua của thị trường duy trì ở mức cao, tuy nhiên, đối với các danh mục sản phẩm cụ thể, nhiều người tiêu dùng vẫn tiếp tục lựa chọn mua sắm trên các cửa hàng điện tử. Nhờ việc sử dụng rộng rãi các phương tiện truyền thông xã hội như Facebook, TikTok, Zalo và Instagram, người tiêu dùng Việt Nam tiếp cận mô hình mua sắm trực tuyến thông qua các bài đăng, quảng cáo hoặc gian hàng ảo trên mạng xã hội, mang lại sự tiện lợi và cá nhân hóa cao. Xu hướng này được dự đoán sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong những năm tới.

Trong khi đó, mô hình thương mại điện tử xuyên biên giới ngày càng nhận được sự quan tâm của cả người bán hàng lẫn người mua hàng. Thời gian qua, các doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam xây dựng các nền tảng thương mại điện tử B2B, kết nối với các nền tảng thương mại điện tử lớn của thế giới, như Amazon, Alibaba, Timo... để các sản phẩm, hàng hóa khi lên sàn thương mại điện tử của Việt Nam sẽ tương ứng xuất hiện trên các nền tảng thương mại điện tử lớn của thế giới, kết nối người mua trực tiếp với người bán cũng như nhà sản xuất. Từ năm 2019 đến 2023, số lượng sản phẩm do doanh nghiệp Việt bán trên Amazon tăng hơn 300%. Điều này cho thấy sức hấp dẫn của hàng Việt Nam đối với người tiêu dùng quốc tế cũng như tiềm năng to lớn mà thương mại điện tử xuyên biên giới mang lại.

Với sự hỗ trợ từ các chính sách của Chính phủ và các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA và RCEP,… doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sản phẩm dễ dàng hơn, cạnh tranh tốt hơn, giảm bớt rủi ro khi tham gia vào thương mại điện tử xuyên biên giới. Có thể khẳng định, thương mại điện tử xuyên biên giới tạo ra bệ phóng cho doanh nghiệp thuộc mọi thành phần, quy mô để kinh doanh và xây dựng thương hiệu toàn cầu thành công. Việc tận dụng nền tảng thương mại điện tử quốc tế sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam không chỉ phát triển trong nước mà còn vươn ra thế giới, tạo ra nhiều cơ hội và khả năng tăng trưởng bền vững. Các điểm đến xuất khẩu chính của Việt Nam thông qua các nền tảng trực tuyến bao gồm các thị trường lớn như Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, cũng như các thị trường mới nổi ở Anh, châu Âu và Đông Á.

Cơ hội và thách thức cho phát triển thương mại điện tử của Việt Nam

Về cơ hội:

Bên cạnh cơ hội từ những chính sách của Chính phủ góp phần thúc đẩy kinh tế số, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển thương mại điện tử, Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển lĩnh vực này.

Trong những năm gần đây, thị phần của thương mại điện tử trong tổng doanh thu bán lẻ của Việt Nam tăng dần qua các năm, đặc biệt kể từ sau COVID-19. Điều này cho thấy thương mại điện tử đang lấy dần thị phần của thương mại truyền thống, đặc biệt là ở các thành phố lớn và đối với các mặt hàng như thời trang, làm đẹp, đồ gia dụng… Theo tính toán của Bộ Thông tin và Truyền thông, Việt Nam hiện có khoảng 1,4 triệu cửa hàng tạp hóa và hơn 9.000 chợ truyền thống, chiếm 75% thị phần. Các cửa hàng tạp hóa và chợ truyền thống đang đáp ứng đến 85% nhu cầu tiêu dùng của người dân, nhưng tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử từ 35-45% mỗi năm đang nhanh chóng tái định hình thói quen tiêu dùng.

Theo nghiên cứu của Datareportal và Wearesocial (nền tảng dữ liệu toàn cầu và công ty toàn cầu về sáng tạo truyền thông), tính đến đầu năm 2024, có 78,44 triệu người sử dụng internet tại Việt Nam, tỷ lệ tiếp cận internet đạt 79,1% và dự kiến còn tiếp tục tăng qua các năm. Cùng với gần 100% kết nối di động, thương mại điện tử đã có thể mở rộng, tiếp cận cả khu vực thành thị và nông thôn. Trong khi đó, thu nhập bình quân đầu người được dự báo sẽ tăng trưởng trung bình 7,0%/năm trong giai đoạn 2023 - 2030, mức khá cao trong khu vực và trên thế giới.

Thị trường thanh toán trực tuyến đạt 149 tỷ USD trong năm 2024, tăng 18% so với năm trước và dự kiến sẽ đạt 350 tỷ USD vào năm 2030⁽¹⁾. Sự gia tăng của các nền tảng thanh toán kỹ thuật số tạo điều kiện cho các giao dịch diễn ra thuận lợi hơn, giúp khách hàng mua sắm trực tuyến dễ dàng hơn. Sự chuyển dịch sang thanh toán không dùng tiền mặt là một phần không thể thiếu trong sự tăng trưởng của thương mại điện tử, cung cấp các tùy chọn an toàn và hiệu quả cho người tiêu dùng.

Với số lượng dân số am hiểu công nghệ và sử dụng internet tăng nhanh, Việt Nam không chỉ bắt kịp với quá trình chuyển đổi số, mà còn đang nổi lên như một quốc gia dẫn đầu trong nền kinh tế internet của Đông Nam Á. Vị trí chiến lược của Việt Nam và việc tham gia vào các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, EVFTA và RCEP định vị Việt Nam là trung tâm thương mại điện tử xuyên biên giới, qua đó tăng cường hơn nữa các cơ hội xuất khẩu. Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với nền kinh tế khu vực và thế giới, lại có thế mạnh ở các ngành như dệt may, da giày, gạo, nông sản…, nên dư địa, tiềm năng về thương mại điện tử xuyên biên giới rất lớn, đặc biệt với hình thức doanh nghiệp tới người tiêu dùng (B2C). Sự tăng trưởng của mô hình này không chỉ giúp nâng cao doanh thu xuất khẩu mà còn mở ra cơ hội quảng bá thương hiệu Việt trên toàn cầu. Ước tính, quy mô xuất khẩu thương mại điện tử xuyên biên giới năm 2027 sẽ đạt hơn 13 tỷ USD⁽²⁾. 

Việc tích hợp các nền tảng thương mại xã hội như TikTok Shop và Shopee đang định hình lại cách các doanh nghiệp tương tác với nhóm nhân khẩu học trẻ tuổi, am hiểu công nghệ. Việt Nam đặt mục tiêu trở thành trung tâm thương mại điện tử hàng đầu Đông Nam Á, trở thành điểm đến hấp dẫn cho các doanh nghiệp thương mại điện tử phát triển mạnh. Theo đánh giá chung của Google, Temasek, Bain & Company, thời gian tới Việt Nam tiếp tục duy trì tăng trưởng thương mại điện tử với tốc độ trung bình năm ở mức 18 - 20% và quy mô thị trường thương mại điện tử sẽ đạt 63 tỷ USD vào năm 2030, vươn lên đứng thứ 2 ở khu vực Đông Nam Á.

Về thách thức

Bên cạnh các cơ hội, hoạt động kinh doanh của thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức khó khăn.

Thứ nhất, quản lý hoạt động thương mại điện tử ngày càng khó khăn và phức tạp.

Song hành với quy mô thương mại điện tử ngày càng lớn, quản lý nhà nước về lĩnh vực này càng khó và phức tạp hơn do thiếu khung pháp luật và quy định điều chỉnh riêng biệt. Cơ quan quản lý nhà nước còn gặp khó khăn trong công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh với các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới. Nhiều nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới chưa được cấp phép hoặc đang trong quá trình cấp phép vẫn thực hiện cung cấp dịch vụ thương mại điện tử tại Việt Nam (như Temu, Shein), bán các sản phẩm, hàng hóa xuyên biên giới vào thị trường Việt Nam với giá cả thấp, gây ảnh hưởng xấu đến thị trường tiêu thụ nội địa, tạo áp lực cạnh tranh với các nền tảng thương mại điện tử nội địa và tác động lớn đến hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Chưa có quy định riêng rẽ về các chủ thể tham gia livestream, các trường thông tin tối thiểu phải cung cấp cho người xem, trình độ chuyên môn của người thực hiện livestreams, định danh chủ tài khoản và những vấn đề về kiểm soát thông tin trong quá trình phát livestreams…

Trong khi thương mại điện tử phát triển với tốc độ nhanh và quy mô tăng dần trong giai đoạn 2016 - 2024, vấn đề quản lý nhà nước về thuế ngày càng nổi lên gay gắt. Theo đánh giá của Bộ Tài chính, tổng số thu thuế từ hoạt động kinh doanh thương mại điện tử của doanh nghiệp, hộ kinh doanh trong nước và nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam chỉ chiếm khoảng 20% quy mô doanh thu thị trường thương mại điện tử. Nhiều đối tượng kinh doanh chưa thực hiện việc kê khai, nộp thuế theo quy định của pháp luật thuế đối với doanh thu từ hoạt động thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, vấn đề kiểm soát hàng giả, hàng nhái, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng… đặt ra nhiều vấn đề cho cơ quan quản lý nhà nước. Trong năm 2024, nhiều trường hợp có dấu hiệu lợi dụng thương mại điện tử để kinh doanh hàng hóa nhập lậu với quy mô và số lượng lớn các mặt hàng mỹ phẩm, thực phẩm chức năng, đồ gia dụng, giầy dép…, hàng triệu đơn hàng đã bán được phát hiện.

Thứ hai, hệ thống logistics chưa đồng bộ. 

Logistics tuy đã có những cải thiện ở các khu vực thành thị, song việc giao hàng đến các vùng xa xôi và nông thôn vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển thương mại điện tử do kết cấu hạ tầng giao thông và kết cấu hạ tầng kỹ thuật số chưa phát triển. Hạn chế này ảnh hưởng đến thời gian giao hàng và làm tăng chi phí hoạt động, cản trở việc mở rộng thương mại điện tử ở các khu vực này. Chỉ số đo lường hiệu suất logistics (Logistics Performance Index - LPI) của Việt Nam còn ở mức thấp so với các nền kinh tế phát triển nhất Đông Nam Á.

Thứ ba, phương thức thanh toán tiền mặt vẫn chiếm tỷ lệ cao.

Hệ thống thanh toán điện tử tại Việt Nam có bước tiến lớn trong những năm qua. Các ví điện tử như MoMo, ZaloPay, ViettelPay và các ứng dụng ngân hàng số ngày càng phổ biến, mang lại sự tiện lợi và an toàn cho người dùng. Tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt trong thương mại điện tử tăng đáng kể, đặc biệt tại các đô thị lớn. Tuy nhiên, phương thức thanh toán tiền mặt và thanh toán khi nhận hàng (COD) vẫn chiếm tỷ lệ cao, đặc biệt tại khu vực nông thôn. Điều này phản ánh tâm lý e ngại và thiếu niềm tin vào các phương thức thanh toán điện tử của một bộ phận người tiêu dùng. Đây là thách thức lớn cần được giải quyết thông qua việc nâng cao nhận thức và tăng cường các biện pháp bảo mật.

Thứ tư, thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực thương mại điện tử. Theo khảo sát của AccessTrade (mạng lưới tiếp thị liên kết của Nhật Bản) đối với 200 doanh nghiệp vừa và nhỏ, 95% số người được hỏi cho biết họ gặp khó khăn do thiếu lao động có tay nghề. Các vị trí việc làm có nhu cầu cao nhất bao gồm nhà phát triển phần mềm thương mại điện tử (67%), chuyên gia tiếp thị kỹ thuật số (63%), chuyên gia chuỗi cung ứng và hậu cần (62%) và đại diện dịch vụ khách hàng đa ngôn ngữ (49%). Sự thiếu hụt này ảnh hưởng đáng kể đến khả năng đáp ứng nhu cầu hoạt động và duy trì tăng trưởng của các doanh nghiệp trong lĩnh vực thương mại điện tử.

Thứ năm, tác động tiêu cực tới môi trường.

Thương mại điện tử tăng trưởng nhanh bộc lộ nhiều yếu tố không bền vững, tác động xấu tới môi trường, nhất là vấn đề rác thải nhựa. Theo Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam (VECOM, sự phát triển nhanh chóng của thương mại điện tử kéo theo nhiều tác hại môi trường, như phát thải trong đóng gói, hoàn thiện đơn hàng và đặt đồ ăn trực tuyến. Năm 2023, hoạt động kinh doanh trực tuyến và giao đồ ăn của Việt Nam vượt 20 tỷ USD. Ước tính, lĩnh vực này tiêu thụ tới 332 nghìn tấn bao bì, trong đó 171 nghìn tấn là bao bì nhựa, chủ yếu là loại dùng một lần. Người tiêu dùng trực tuyến ngày càng lo ngại về tác động môi trường của thương mại điện tử. Tuy nhiên, sự lựa chọn các giải pháp thân thiện môi trường hiện nay còn hạn chế, chủ yếu do người tiêu dùng phải chi trả thêm chi phí.

Giải pháp phát triển thương mại điện tử ở Việt Nam thời gian tới

Nằm trong khu vực được đánh giá là phát triển năng động nhất về thương mại điện tử trên thế giới, Việt Nam có cả những cơ hội và thách thức. Để phát triển thương mại điện tử trong thời gian tới, Việt Nam chú trọng một số giải pháp sau:

Thứ nhất, nhanh chóng hoàn thiện hành lang pháp lý và cơ chế, chính sách nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển thương mại điện tử. Hành lang pháp lý và cơ chế, chính sách đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc tạo dựng môi trường thuận lợi cho sự phát triển thương mại điện tử. Việt Nam cần sớm xây dựng Luật Thương mại điện tử nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về thương mại điện tử; tạo điều kiện cho thương mại điện tử phát triển bền vững, làm động lực cho sự phát triển của nền kinh tế số. Rà soát, đánh giá toàn diện lại cơ chế, chính sách, khung pháp luật về thương mại điện tử. Qua đó, tập trung xây dựng, bổ sung, sửa đổi và ban hành mới các chính sách, văn bản quy phạm pháp luật theo hướng tạo điều kiện, khuyến khích, hỗ trợ các hoạt động ứng dụng thương mại điện tử và các mô hình kinh doanh mới trên nền tảng công nghệ số phù hợp với thực tiễn phát triển thương mại điện tử tại Việt Nam. Tăng cường phối hợp giữa cơ quan quản lý thương mại điện tử và cơ quan thuế để nâng cao hiệu quả quản lý, đồng thời tăng cường kiểm soát, xác thực thông tin của thương nhân, tổ chức kinh doanh và người nộp thuế.

Thứ hai, phát triển hệ thống logicstis đồng bộ. Thị trường bán lẻ và xu hướng thương mại điện tử ngày càng phát triển, cùng với nhu cầu thay đổi của người tiêu dùng, đặc biệt là các yêu cầu về dịch vụ tức thời và nhanh chóng, sẽ tiếp tục mang lại cơ hội phát triển to lớn cho lĩnh vực hậu cần từ thành thị đến nông thôn. Để bắt kịp với sự thay đổi nhanh chóng của môi trường, bên cạnh việc tăng đầu tư cho phát triển cơ sở hạ tầng, Nhà nước cần tiếp tục đề ra các chính sách khuyến khích và hỗ trợ các nhà bán lẻ và công ty hậu cần nâng cao năng lực hậu cần thông minh và mở rộng mạng lưới với sự hỗ trợ của các công nghệ tiên tiến. Nghiên cứu, xây dựng cơ chế, chính sách thúc đẩy lĩnh vực bưu chính phát triển làm hạ tầng chuyển phát và logistics cho thương mại điện tử. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bưu chính đáp ứng sự phát triển của thị trường thông qua việc rà soát, tháo gỡ khó khăn, rào cản cho doanh nghiệp; xây dựng định hướng, chiến lược để lĩnh vực bưu chính tiếp tục phát triển nhanh và bền vững.

Thứ ba, bảo đảm an toàn trong giao dịch thương mại điện tử. Thương mại điện tử có nhiều tác động tích cực nhưng cũng dễ bị tin tặc phát tán virus, tấn công vào các website; phát tán thư điện tử, tin nhắn rác; đánh cắp tiền từ các thẻ ATM… Mặt khác, qua internet xuất hiện những giao dịch phi pháp như: ma túy, buôn lậu, bán hàng giả… do vậy, cần có cơ chế kiểm soát và phát hiện các hoạt động vi phạm. Trong đó, cần yêu cầu các sàn giao dịch thương mại điện tử tăng cường quy trình kiểm soát chất lượng sản phẩm, có biện pháp ngăn chặn, xử phạt với các doanh nghiệp bán hàng giả, hàng nhái… Đối với các doanh nghiệp và các sàn thương mại điện tử, cần tăng cường an ninh mạng, bảo mật, an toàn thông tin thanh toán điện tử. Nếu có nền tảng công nghệ tin cậy và ổn định, người dùng dễ tiếp cận hơn, chắc chắn rào cản cho thương mại điện tử sẽ được thu hẹp.

Thứ tư, đa dạng hóa các kênh bán hàng điện tử. Khuyến khích và hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư vào công đoạn nghiên cứu và phát triển để mở rộng nền tảng thương mại điện tử hạt nhân. Tạo môi trường cạnh tranh mạnh mẽ cho hệ sinh thái thương mại điện tử để các doanh nghiệp trong nước tăng đầu tư nghiên cứu tìm hiểu thị trường, nâng cao công nghệ, quản lý nhằm đa dạng hóa và phát triển thương mại điện tử theo chiều sâu. Từ đó, nâng cao chất lượng và tính cạnh tranh của thị trường thương mại điện tử Việt Nam, coi đây là một động lực cho sự phát triển của kinh tế số trong thời gian tới. Khuyến khích doanh nghiệp bên cạnh các kênh bán hàng điện tử quen thuộc cần ứng dụng khoa học và công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, xây dựng thương hiệu và đẩy mạnh xây dựng hệ sinh thái thương mại điện tử riêng với việc tạo lập website làm trung tâm. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, giữ được khách hàng, mà còn giảm phụ thuộc vào sàn thương mại điện tử, đồng thời mở rộng cơ hội kinh doanh ra toàn cầu nhờ công nghệ AI và IT.

Thứ năm, thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới. Việt Nam cần chủ động hợp tác về thương mại điện tử với các quốc gia và các tổ chức quốc tế thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới và thương mại phi giấy tờ, đặc biệt phối hợp với các thành viên APEC hoàn thiện và hài hòa hóa khung pháp lý thương mại điện tử của các nền kinh tế APEC tạo thuận lợi cho thương mại điện tử xuyên biên giới trong khu vực; tăng cường xây dựng năng lực để các nền kinh tế APEC có thể hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, siêu nhỏ tham gia vào thị trường thương mại điện tử xuyên biên giới trong khu vực và trên toàn thế giới; giải quyết những vấn đề mới và liên quan đến nhiều bên trong thương mại điện tử xuyên biên giới… Giảm thiểu các thủ tục hành chính thông quan để giảm chi phí và tiết kiệm thời gian để tạo điều kiện thuận lợi cho giao dịch thương mại điện tử xuyên biên giới, hướng tới đưa sản phẩm "Made in Vietnam" ra thị trường quốc tế.

Thứ sáu, đẩy mạnh đào tạo và phát triển nguồn nhân lực. Muốn phát triển thương mại điện tử, ngoài việc đòi hỏi phải có một đội ngũ chuyên gia tin học giỏi, thường xuyên bắt kịp các thành tựu công nghệ thông tin mới, có khả năng thiết kế các phần mềm đáp ứng các nhu cầu của kinh tế số, mỗi người tham gia thương mại điện tử phải có khả năng sử dụng công nghệ, có thể trao đổi thông tin thành thạo trên mạng, có những hiểu biết cần thiết về thương mại, luật pháp… Phát triển nguồn nhân lực sẽ là giải pháp để phát triển thương mại điện tử ở các địa phương hiệu quả, giúp việc tiếp cận thương mại điện tử bình đẳng hơn giữa các địa phương với các thành phố, đô thị lớn.

Thứ bảy, hướng tới phát triển thương mại điện tử bền vững. Thương mại điện tử Việt Nam đang trở thành động lực quan trọng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, để phát triển bền vững, cần chú trọng giải quyết các vấn đề môi trường, bảo đảm hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Đây là trách nhiệm chung của doanh nghiệp, người tiêu dùng và các cơ quan quản lý nhà nước. Theo đó, các cơ quan quản lý nhà nước về thương mại điện tử, kinh tế số, logistics và bưu chính cần nhanh chóng ban hành chính sách và pháp luật về bảo vệ môi trường trong thương mại điện tử. Khuyến khích các doanh nghiệp công bố các sản phẩm thân thiện môi trường trên sàn thương mại điện tử để người tiêu dùng dễ dàng lựa chọn; ứng dụng khoa học, công nghệ và ưu tiên bảo quản sản phẩm thân thiện môi trường; đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người mua sắm trực tuyến thông qua tổ chức các sự kiện về môi trường có liên quan tới thương mại điện tử./.

---------------------

(1) Google E-conomy SEA. Báo cáo E-conomy Việt Nam. e-Conomy SEA 2024 - VN
(2)Https://cafef.vn/viet-nam-co-nhieu-tiem-nang-de-thuc-day-tang-truong-xuat-khau-truc-tuyen-thong-quathuong-mai-dien-tu-188241031094543644.chn