Đồng chí Hoàng Quốc Việt với hoạt động báo chí công khai của Đảng

Đồng chí Hoàng Quốc Việt, một trong những nhà lãnh đạo tiền bối tiêu biểu của Đảng và cách mạng Việt Nam, người cộng sản kiên trung, mẫu mực, suốt đời cống hiến cho sự nghiệp giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong sự nghiệp cách mạng phong phú và toàn diện của đồng chí, một trong những lĩnh vực để lại dấu ấn sâu sắc là hoạt động báo chí công khai của Đảng. Bài viết tập trung làm rõ vai trò và những đóng góp nổi bật của đồng chí Hoàng Quốc Việt đối với báo chí công khai của Đảng trong những năm tháng đấu tranh gian khổ, góp phần khẳng định tầm vóc tư tưởng và thực tiễn cách mạng của đồng chí trong sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam.

 

1. Giới thiệu

Đồng chí Hoàng Quốc Việt, tên khai sinh là Hạ Bá Cang (tên thường gọi là Sáu Cang), đồng chí sớm tham gia các phong trào yêu nước và phong trào công nhân tại Hải Phòng những năm đầu thế kỷ XX. Đồng chí là một trong những đảng viên lớp đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam ngay từ những ngày đầu thành lập. Với phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng, bản lĩnh chính trị kiên cường và tư duy tổ chức sắc sảo, đồng chí Hoàng Quốc Việt sớm được giao trọng trách lãnh đạo, bầu làm Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương lâm thời của Đảng. Từ đó, đồng chí trở thành một trong những nhân vật nòng cốt của Trung ương Đảng trong suốt nhiều giai đoạn lịch sử. Tháng 5-1937, đồng chí Hoàng Quốc Việt được cử làm Bí thư Xứ ủy Bắc Kỳ. Năm 1938, đồng chí về hoạt động ở Bắc Ninh, Bắc Giang, chắp nối xây dựng cơ sở cách mạng, tổ chức hoạt động công khai, đấu tranh đòi các quyền dân sinh, dân chủ… Năm 1941, đồng chí tham dự Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc chủ trì, được cử vào Ban Chấp hành và được bầu làm Ủy viên Thường vụ Trung ương.

Trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, đồng chí đã có những đóng góp quan trọng trong việc huy động lực lượng công nhân và các tổ chức quần chúng tham gia khởi nghĩa giành chính quyền. Sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, đồng chí đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng như Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Trưởng Ban Dân vận Trung ương, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao... Dù ở bất kỳ cương vị nào, đồng chí cũng luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, gương mẫu, giản dị và gần gũi với quần chúng nhân dân.

Với gần 70 năm hoạt động cách mạng liên tục, đồng chí Hoàng Quốc Việt là biểu tượng tiêu biểu cho người cộng sản kiên trung, giản dị, giàu lòng nhân ái và luôn đặt lợi ích của cách mạng, của nhân dân lên trên hết. Di sản tư tưởng, đạo đức và thực tiễn cách mạng của đồng chí tiếp tục là nguồn cảm hứng, là tấm gương sáng cho các thế hệ cán bộ, đảng viên noi theo.

Nghiên cứu về đồng chí Hoàng Quốc Việt không chỉ là sự tri ân đối với một nhà cách mạng tiền bối tiêu biểu, mà còn là dịp để khẳng định những giá trị cốt lõi đã làm nên sức mạnh của báo chí cách mạng Việt Nam - những giá trị cần tiếp tục được vun đắp và phát huy trong hành trình phát triển đất nước hôm nay và mai sau.

2. Nội dung

2.1. Hoạt động báo chí công khai của Đảng trước Cách mạng Tháng Tám 1945

Ngay từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam thành lập, báo chí đã trở thành vũ khí tư tưởng sắc bén trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, tuyên truyền đường lối cách mạng và giác ngộ quần chúng. Trong điều kiện hoạt động bí mật, bị kiểm soát gắt gao bởi chính quyền thực dân, việc duy trì và phát triển báo chí cách mạng, đặc biệt là báo chí công khai là một thách thức lớn nhưng cũng là yêu cầu cấp thiết.

Ngày 05-8-1930, Tạp chí Đỏ - cơ quan Trung ương của Đảng ra số đầu tiên; đến ngày 15-8-1930, báo Tranh đấu cũng được phát hành. Sau Hội nghị Trung ương lần thứ nhất (tháng 10-1930), hai ấn phẩm này ngừng xuất bản, thay bằng Cờ vô sản và Tạp chí Cộng sản. Giai đoạn 1931-1937, do bị đàn áp khốc liệt, Trung ương Đảng không duy trì được báo và tạp chí. Tháng 6-1934, Ban chỉ huy ngoài nước xuất bản Tạp chí Bônsơvích, trở thành cơ quan lý luận của Đảng sau Đại hội I năm 1935. Các Xứ ủy và một số tỉnh, huyện ủy cũng xuất bản báo như Cờ đỏ, Cờ lãnh đạo, Tiến lên, Công nông binh, Giải phóng… Tuy nhiên, do bị khủng bố gắt gao, nhiều tờ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.

Giai đoạn 1936 - 1939, dưới tác động của Chính phủ Mặt trận nhân dân Pháp và cao trào dân chủ trong nước, báo chí cách mạng lần đầu tiên hoạt động công khai trên cả ba kỳ. Các tờ báo tiêu biểu như Dân Chúng, L’Avant garde, Le Peuple, Tin Tức… ra đời với nội dung vừa tuyên truyền chủ nghĩa Mác - Lê-nin, vừa phản ánh phong trào vận động dân chủ, đấu tranh tư tưởng. Đặc biệt, Le Peuple số 26 (23-6-1938) đã công khai đăng Văn kiện của Đảng - điều chưa từng có trước đó.

Tháng 9-1939, tình hình thế giới thay đổi khi Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ, thực dân Pháp tăng cường đàn áp, sau đó Nhật tiến vào Đông Dương. Báo chí cách mạng trở lại hoạt động bí mật, nhiều cơ sở in ấn bị địch phá. Tuy vậy, Đảng vẫn tìm cách duy trì báo chí theo hướng linh hoạt, gắn với phong trào cứu quốc. Các tờ báo như Giải phóng (Bắc Kỳ), Bẻ Xiềng Sắt (Trung Kỳ), Tiến lên (Nam Kỳ) tiếp tục ra đời dưới danh nghĩa các tổ chức quần chúng.

Tại Hội nghị Trung ương lần thứ 8 (5-1941), Đảng chủ trương đổi mới nội dung tuyên truyền, không nêu trực tiếp chủ nghĩa cộng sản hay danh nghĩa Đảng để phù hợp hoàn cảnh. Sau hội nghị, nhiều tờ báo lần lượt ra đời như Việt Nam Độc lập (1941), Cứu quốc (1942), Cờ Giải phóng (1942), Tạp chí Cộng sản (1943)... Cùng thời gian này, báo chí cách mạng phát triển mạnh, được xuất bản bởi các tổ chức Việt Minh, các đoàn thể cứu quốc, kể cả trong tù và tại vùng dân tộc thiểu số như tờ Lắc Mướng của Hội người Thái cứu quốc.

Tuy hoạt động báo chí công khai giai đoạn này gặp không ít khó khăn, bị kiểm soát nghiêm ngặt, các nhà in thường xuyên bị phá, nhiều tờ báo phải dừng hoạt động sau một thời gian ngắn xuất bản. Không ít cán bộ làm báo, trong đó có cả các lãnh đạo cấp cao của Đảng bị bắt, bị giam cầm. Nhưng chính trong thời kỳ này, báo chí cách mạng Việt Nam đã trưởng thành cả về nội dung và hình thức; đội ngũ những người làm báo cũng từng bước được rèn luyện trong môi trường đấu tranh thực tiễn.

Hoạt động báo chí trong giai đoạn này được triển khai một cách bài bản, với sự chỉ đạo trực tiếp của Trung ương Đảng và các Xứ ủy. Các tổ chức đảng đã tổ chức in ấn, phát hành báo, lập các điểm phát báo bí mật, hình thành hệ thống truyền thông cách mạng có tổ chức, có tính chiến đấu và tư tưởng rõ ràng. Các tờ báo này đóng vai trò giúp Đảng tranh thủ dư luận, mở rộng ảnh hưởng, đồng thời đào tạo và rèn luyện đội ngũ cán bộ lý luận, tuyên truyền có bản lĩnh và trình độ.

Một số bài viết trên báo chí của Đảng đã đặt nền móng cho công tác lý luận, đề cập đến các vấn đề lớn của phong trào cách mạng như dân chủ, dân sinh, vấn đề công nhân - nông dân - trí thức, vai trò của phụ nữ, thanh niên... Những nội dung này được thể hiện ngắn gọn, gần gũi, dễ hiểu nhưng không kém phần sâu sắc, góp phần nâng cao nhận thức chính trị của đông đảo quần chúng nhân dân.

Hoạt động trong điều kiện khủng bố, truy lùng gắt gao, báo chí cách mạng trước năm 1945 vẫn kiên trì truyền bá đường lối cách mạng, giữ vững lập trường chính trị, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành mặt trận đoàn kết dân tộc rộng rãi. Đây chính là tiền đề lý luận và thực tiễn để báo chí cách mạng tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong các giai đoạn cách mạng sau này.

2.2. Đóng góp của đồng chí Hoàng Quốc Việt với báo chí công khai của Đảng

Thứ nhất, tham gia chỉ đạo, tổ chức hoạt động báo chí

Ngay từ những năm đầu hoạt động cách mạng, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã nhận thức sâu sắc vai trò của báo chí trong công tác tuyên truyền và vận động quần chúng. Với cương vị là Ủy viên Trung ương và sau đó là Ủy viên Thường vụ Trung ương Đảng, đồng chí có điều kiện trực tiếp theo dõi, chỉ đạo các hoạt động báo chí, đặc biệt trong thời kỳ cao trào Mặt trận Dân chủ (1936-1939). Đây là giai đoạn báo chí công khai được Đảng coi là công cụ hữu hiệu để phổ biến đường lối cách mạng và khơi dậy tinh thần đấu tranh vì dân sinh, dân chủ.

Trong bối cảnh chính trị - xã hội tương đối thuận lợi, đồng chí Hoàng Quốc Việt được giao nhiệm vụ quan trọng: bảo đảm hoạt động báo chí đi đúng định hướng chính trị, phản ánh được tâm tư, nguyện vọng của quần chúng, đồng thời kiên quyết đấu tranh với các biểu hiện xuyên tạc, chống phá trong lĩnh vực tư tưởng. Không chỉ là người chỉ đạo về tổ chức, đồng chí còn đóng vai trò cầu nối giữa Trung ương Đảng và giới báo chí, tạo điều kiện để báo chí tiếp cận thực tiễn, phục vụ đắc lực cho phong trào đấu tranh dân chủ.

Với vai trò lãnh đạo Xứ ủy Bắc Kỳ, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã trực tiếp chỉ đạo một số tờ báo của Đảng trong thời kỳ này như Tin tức, Dân chúng, Bạn dân, Lao động… Những ấn phẩm này không chỉ là công cụ tuyên truyền mà còn là diễn đàn để cổ vũ phong trào công nhân, phổ biến các khẩu hiệu đòi dân chủ, dân quyền, dân sinh, phản ánh nhu cầu cấp thiết của đời sống lao động. Đồng chí chủ trương xây dựng các tờ báo cách mạng hoạt động công khai như một vỏ bọc hợp pháp, đồng thời cũng là kênh tập hợp các lực lượng xã hội tiến bộ.

Vai trò của đồng chí Hoàng Quốc Việt không chỉ giới hạn ở việc phục hồi hệ thống báo chí sau những năm bị đàn áp, mà còn thể hiện ở việc đưa báo chí trở thành một phần trong chiến lược đấu tranh công khai, hợp pháp của Đảng. Dưới sự chỉ đạo của đồng chí, báo chí đã thoát khỏi vai trò tuyên truyền đơn thuần, vươn lên, trở thành công cụ tổ chức hoạt động, xây dựng lực lượng và định hướng dư luận xã hội trong đấu tranh giai cấp.

Hoạt động báo chí trong giai đoạn này được tổ chức như một hệ thống, bao gồm viết bài, in ấn, phân phối, gây quỹ và bảo vệ cán bộ làm báo. Đồng chí Hoàng Quốc Việt không chỉ chỉ đạo ở tầm chiến lược mà còn trực tiếp tham gia xử lý nhiều khâu cụ thể: in ấn, vận động trí thức yêu nước và kết nối lực lượng quần chúng hỗ trợ báo chí cách mạng. Trong điều kiện vô cùng khó khăn, đồng chí đã thể hiện năng lực tổ chức xuất sắc, góp phần đưa báo chí công khai trở thành một mặt trận tư tưởng - chính trị có sức lan tỏa mạnh mẽ.

Thứ hai, gắn báo chí với thực tiễn phong trào và đời sống quần chúng.

Trong thời kỳ Mặt trận Dân chủ Đông Dương, báo chí công khai của Đảng không chỉ là phương tiện tuyên truyền, mà còn là công cụ gắn kết phong trào quần chúng, phản ánh và thúc đẩy hành động cách mạng. Đồng chí Hoàng Quốc Việt cùng đồng chí Trường Chinh và một số đồng chí khác phụ trách các báo công khai của Đảng ở Bắc Kỳ, đặc biệt chú trọng làm cho báo chí trở thành tiếng nói thiết thực của quần chúng lao động. Dưới sự chỉ đạo của các đồng chí, báo chí công khai thời kỳ này tập trung mạnh vào các nội dung gắn với đời sống thực tiễn: đấu tranh đòi quyền dân sinh, tự do báo chí, tự do hội họp, cải thiện điều kiện sống của công nhân, lên án áp bức, bóc lột của thực dân và tay sai…

Với quan điểm coi trọng phong trào công nhân, đồng chí Hoàng Quốc Việt yêu cầu các báo phải bám sát thực tế sản xuất, lao động và sinh hoạt của công nhân, qua đó làm rõ những mâu thuẫn xã hội, thúc đẩy ý thức đấu tranh trong quần chúng. Các tờ Lao động, Tin tức, Dân chúng… được chỉ đạo theo hướng phản ánh cụ thể hoàn cảnh sống, mức lương, giờ làm, quyền lợi bị xâm phạm và các cuộc đấu tranh nhỏ lẻ ở nhà máy, xí nghiệp.

Như vậy, với định hướng rõ ràng, sát thực tiễn và chú trọng gắn bó với quần chúng, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng báo chí công khai của Đảng thành một bộ phận thiết yếu trong phong trào cách mạng, vừa là kênh phản ánh, vừa là lực lượng cổ vũ và tổ chức phong trào hành động.

Thứ ba, đào tạo và phát triển đội ngũ cán bộ làm báo.

Bên cạnh việc tổ chức và chỉ đạo hệ thống báo chí công khai, đồng chí Hoàng Quốc Việt còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện, tập hợp và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm báo gắn bó với phong trào cách mạng, trực tiếp chỉ đạo từ việc tổ chức tòa soạn, định hướng nội dung đến xây dựng lực lượng cán bộ.

Bộ phận làm báo công khai của Đảng mà đồng chí Hoàng Quốc Việt là một thành viên chủ chốt đóng vai trò quan trọng trong việc tập hợp, tổ chức xây dựng lực lượng cách mạng ở nước ta lúc đó. Cơ quan báo chí do đồng chí phụ trách đặt tại một ngôi nhà thuê, nhưng theo lời kể của người trong cuộc: “từ khi có cơ quan báo công khai, quần chúng đến với tòa báo như đến với cơ quan thường trực của Đảng”⁽¹⁾. Đây là những địa điểm thu hút công nhân, nông dân, học sinh, sinh viên, tiểu thương... tìm đến để phản ánh nguyện vọng, hỏi về phương pháp đấu tranh, và đăng tải bài viết lên báo.

Chính từ môi trường đó, nhiều cán bộ trẻ đã trưởng thành trong thực tiễn, từ cộng tác viên, thông tin viên trở thành những người làm báo chuyên nghiệp, đồng thời cũng là cán bộ tuyên truyền, vận động có trình độ và phẩm chất cách mạng. Qua những hoạt động như thế, nhiều người đã trở thành cán bộ tích cực tham gia báo Đảng ở địa phương và Trung ương.

Đồng chí Hoàng Quốc Việt đã góp phần quan trọng trong việc hình thành đội ngũ cán bộ báo chí gắn bó với phong trào quần chúng, có lập trường tư tưởng vững vàng và khả năng tác chiến trên mặt trận ngôn luận. Chính từ sự dìu dắt và chỉ đạo đó, một lớp cán bộ làm báo trung thành, giàu lý tưởng đã trưởng thành, trở thành lực lượng nòng cốt cho báo chí cách mạng Việt Nam trong những giai đoạn phát triển sau này.

Ngoài vai trò kết nối phong trào với báo chí, đồng chí Hoàng Quốc Việt đặc biệt quan tâm công tác tổ chức đội ngũ. Trong điều kiện khó khăn, nhiều cán bộ báo chí phải kiêm nhiệm công tác vận động, in ấn, phát hành, phân phối... Việc huấn luyện không diễn ra theo mô hình trường lớp cố định mà thông qua hoạt động thực tiễn và chỉ đạo trực tiếp từ cơ sở. Đồng chí cũng chú trọng kết hợp báo chí với hoạt động truyền bá chữ quốc ngữ, xem đó là nền tảng để mở rộng lực lượng đọc - viết báo trong nhân dân.

Tuy không trực tiếp viết bài nhiều, nhưng với tư cách là người chỉ đạo báo chí công khai, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã góp phần hình thành một thế hệ cán bộ báo chí vừa có tư duy chính trị đúng đắn, vừa có trải nghiệm thực tiễn phong phú, từ đó tạo dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam trong giai đoạn sau.

Thứ tư, kết hợp hoạt động báo chí với các hình thức tuyên truyền công khai khác.

Để phổ biến chủ trương, chính sách của Đảng đến được với đông đảo quần chúng nhân dân, đặc biệt là công nhân, nông dân, dân nghèo thành thị... Trong quá trình chỉ đạo công tác báo chí công khai, đồng chí Hoàng Quốc Việt không xem báo chí là kênh tuyên truyền đơn lẻ, mà luôn gắn hoạt động báo chí với các hình thức tuyên truyền - giáo dục khác nhằm mở rộng phạm vi tiếp cận, đặc biệt trong điều kiện dân trí thấp, nhiều người mù chữ. Một trong những sáng kiến nổi bật mà đồng chí trực tiếp tham gia là việc thúc đẩy thành lập và chỉ đạo hoạt động của Hội Truyền bá quốc ngữ.

Cuối năm 1937, đồng chí Hoàng Quốc Việt cùng đồng chí Trường Chinh và một số trí thức tiến bộ đã bàn bạc thống nhất chủ trương của Đảng: nhân danh các nhân sĩ tiến bộ tổ chức ra một hình thức hoạt động công khai để truyền bá chữ quốc ngữ và giáo dục tinh thần yêu nước. Kết quả là đầu năm 1938, Hội Truyền bá quốc ngữ được thành lập và hoạt động rộng rãi, với khẩu hiệu vừa dễ tiếp nhận, vừa mang tính giáo dục: “Diệt giặc dốt, làm người công dân có ích”⁽²⁾.

Trong quá trình này, đồng chí Hoàng Quốc Việt không chỉ là người đồng thuận với chủ trương mà còn trực tiếp vận động, kết nối đội ngũ trí thức, giáo viên, học sinh, sinh viên tham gia dạy chữ và phổ biến nội dung báo chí cách mạng cho người dân. Trong các lớp học bình dân, báo chí được dùng như tài liệu đọc thêm, giúp người học vừa luyện chữ, vừa tiếp cận tư tưởng cách mạng. Việc tổ chức Hội Truyền bá quốc ngữ không tách rời công tác tuyên truyền và báo chí: Báo chí do Đảng lãnh đạo cung cấp nội dung, khẩu hiệu, tài liệu; trong khi các lớp học, buổi nói chuyện, các buổi “diễn thuyết nhỏ” là nơi truyền tải tư tưởng cách mạng đến đông đảo người dân.

Ngoài Hội Truyền bá quốc ngữ, đồng chí Hoàng Quốc Việt còn phối hợp với các đoàn thể quần chúng khác (như Hội Ái hữu công nhân, các hội tương tế, tổ chức thanh niên, phụ nữ tiến bộ…) để lồng ghép nội dung báo chí vào các hình thức sinh hoạt xã hội công khai. Báo chí vì vậy không chỉ là ấn phẩm in, mà còn hiện diện trong các buổi trao đổi tập thể, tranh luận chính trị, văn nghệ quần chúng - những hoạt động vốn bị địch kiểm soát chặt nhưng đã được vận dụng linh hoạt.

Nhờ kết hợp các hình thức tuyên truyền như vậy, hoạt động báo chí công khai do đồng chí Hoàng Quốc Việt chỉ đạo đã lan tỏa sâu rộng trong xã hội, tiếp cận được nhiều tầng lớp nhân dân, đặc biệt ở vùng thành thị, thị trấn, làng nghề có phong trào mạnh. Đây là cơ sở quan trọng để mở rộng ảnh hưởng của tư tưởng cách mạng, đồng thời tạo ra lực lượng quần chúng biết đọc, hiểu và sẵn sàng bảo vệ báo chí cách mạng, điều mà một tờ báo đơn độc không thể tự làm được.

2.3. Ý nghĩa và giá trị những đóng góp của đồng chí Hoàng Quốc Việt với báo chí công khai của Đảng

Trước hết, đồng chí là một trong những người đặt nền móng cho báo chí công khai của Đảng trong điều kiện khó khăn, thiếu thốn và đầy rủi ro về chính trị. Với tư duy tổ chức sắc sảo, đồng chí đã khẳng định vai trò của báo chí như một mặt trận quan trọng trong công cuộc đấu tranh chính trị - tư tưởng của Đảng, đồng thời xây dựng được hệ thống báo chí công khai hoạt động có tổ chức, có định hướng, gắn bó chặt chẽ với phong trào cách mạng quần chúng.

Từ góc nhìn lịch sử, đóng góp của đồng chí Hoàng Quốc Việt là minh chứng sinh động cho phương châm “báo chí là vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng”. Báo chí cách mạng Việt Nam ra đời từ yêu cầu của cách mạng, gắn bó máu thịt với sự phát triển của Đảng, dân tộc, trong đó, vai trò của các đồng chí lãnh đạo tiền bối như Hoàng Quốc Việt là vô cùng to lớn.

Giá trị nổi bật trong hoạt động báo chí của đồng chí là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa tính chiến đấu và tính quần chúng - báo chí không chỉ phản ánh hiện thực mà còn định hướng hành động cách mạng, không chỉ tuyên truyền mà còn tổ chức. Từ đó, báo chí không đứng ngoài mà tham gia trực tiếp vào công cuộc vận động cách mạng.

Ở tầm lý luận, tư duy của đồng chí về vai trò của báo chí thể hiện tầm nhìn sâu sắc và bền vững. Đồng chí không xem báo chí đơn thuần là công cụ ngắn hạn để cổ động phong trào, mà là một bộ phận cấu thành của công tác xây dựng Đảng, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, và nâng cao dân trí. Đồng chí Hoàng Quốc Việt là một trong những người đầu tiên ở Trung ương Đảng sớm nhận thức rõ giá trị chiến lược lâu dài của báo chí công khai - không chỉ là công cụ tuyên truyền mà còn là không gian tập hợp và giáo dục quần chúng về mặt tư tưởng.

Bên cạnh đó, giá trị to lớn và lâu dài từ những đóng góp của đồng chí còn nằm ở việc phát hiện, bồi dưỡng và truyền cảm hứng cho thế hệ cán bộ báo chí cách mạng - những người tiếp tục sứ mệnh xây dựng nền báo chí gắn bó với Đảng, với nhân dân. Chính những cán bộ do đồng chí dìu dắt đã kế tục truyền thống, đóng góp quan trọng trong các giai đoạn kháng chiến và kiến thiết đất nước.

Những đóng góp của đồng chí Hoàng Quốc Việt đối với hoạt động báo chí công khai của Đảng không chỉ mang giá trị lịch sử, mà còn có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc đối với sự nghiệp cách mạng Việt Nam nói chung và nền báo chí cách mạng nói riêng. Trong bối cảnh hiện nay, khi báo chí đang đứng trước nhiều thách thức về truyền thông số, thông tin đa chiều và định hướng dư luận xã hội, thì những giá trị từ tư tưởng và thực tiễn báo chí cách mạng thời kỳ đầu mà đồng chí Hoàng Quốc Việt là một trong những người góp phần kiến tạo là hết sức cần thiết để xây dựng một nền báo chí hiện đại, nhân văn, trung thực, giàu bản lĩnh chính trị và gắn bó với lợi ích của nhân dân.

3. Kết luận

Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng kiên trung, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã để lại dấu ấn sâu đậm trên nhiều lĩnh vực công tác của Đảng và cách mạng Việt Nam, trong đó có hoạt động báo chí công khai - một mặt trận tư tưởng đặc biệt quan trọng trong giai đoạn tiền khởi nghĩa. Với tầm nhìn chiến lược, tư duy tổ chức sắc sảo và bản lĩnh chính trị vững vàng, đồng chí không chỉ góp phần tổ chức, chỉ đạo hoạt động báo chí công khai của Đảng trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, mà còn trực tiếp tham gia định hướng nội dung, đào tạo đội ngũ và gắn kết chặt chẽ báo chí với phong trào cách mạng của quần chúng nhân dân. Đồng chí là hình mẫu sinh động về người cộng sản không chỉ giỏi đấu tranh chính trị mà còn tinh thông về công tác tư tưởng - văn hóa, biết phát huy sức mạnh của báo chí như một phương tiện tổ chức hành động, xây dựng niềm tin, khơi dậy ý chí cách mạng và tinh thần đoàn kết toàn dân.

Hiện nay, khi báo chí cách mạng Việt Nam đang đứng trước những yêu cầu đổi mới sâu sắc về nội dung, phương thức và bản lĩnh chính trị, thì việc kế thừa và phát huy tư tưởng, phong cách của đồng chí Hoàng Quốc Việt có ý nghĩa đặc biệt thiết thực. Đó là tinh thần: gắn bó máu thịt với nhân dân, lấy sự thật làm nền tảng, lấy đạo đức cách mạng làm kim chỉ nam, lấy phụng sự Tổ quốc - phụng sự nhân dân làm lẽ sống của người làm báo.

_________________

(1) Hoàng Quốc Việt: Chặng đường nóng bỏng, NXB Lao Động, Hà Nội, 1995, tr.147

(2) Hồi ký của đồng chí Hoàng Quốc Việt ghi: “Một ngày cuối năm 1937, tôi đến thăm anh Trường - Chinh bị đau phổi nằm ở nhà thương Bạch Mai. Anh em gặp nhau là bàn về phong trào. Chúng tôi nhận thấy sách báo của ta tuy ra nhiều, nhưng số độc giả là công nhân, nông dân và những tầng lớp lao động khác còn chiếm một tỷ lệ rất ít, vì đại đa số anh chị em này đều không biết đọc, biết viết. Để giải quyết vấn đề khó khăn ấy, hai anh em nảy ra ý kiến cử anh Phan Thanh đến mời cụ Nguyễn Văn Tố đứng ra xin lập Hội truyền bá quốc ngữ” (Nhiều tác giả: Nhân dân ta rất anh hùng, Nxb Văn học, Hà Nội, 1960, tr. 180).

PGS, TS. Nguyễn Thị Trường Giang
Phó Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền

Theo lyluanchinhtri.vn